Mimaride de değişen iklim koşullarında minimum enerji ile optimum koşulların sağlandığı, doğal olarak havalandırılabilen, doğal ışığı kontrollü şekilde içeri alabilen, çevre dostu olan tasarımlar-pasif tasarımlar- ön plana çıkmaya başlamıştır.Ön plana çıkan bu gelişmeler sonucu yapı tasarımına, iç ve dış iklim arasındaki dengeyi sağlama görevi düşer. Bu görev, yapı kabuğunun büyük bir kısmını oluşturan cephelerde yeni bir sistem geliştirilmesine yol açar. Bu yeni cephe sistemine, ‘çift cidarlı cephe sistemi’ denir. Havalandırmalı cephe sistemleri, çift cam cephe sistemleri vb. isimlerle de bilinir. Çift cidar cephe sistemleri, iki yüzey arasındaki boşluğun bölümlenme şekline göre dört grupta sınıflandırılabilir:

Kutu Tipi Çift Cidarlı Cephe Sistemleri

İçte çift, dışta tek camı olan; yatay ve düşey bölmelere ayrılmış çift cidarlı cephe sistemleridir. İç camların üst ve altında bulunan giriş ve çıkış ventleri (menfezleri) bulunmaktadır. Alttaki menfezden giren doğal hava, güneş ışığıyla ısınıp baca etkisi yaparak üst menfezden çıkar. Böylece doğal havalandırma sağlanmış olur.

Koridor Tipi Çift Cidarlı Cephe Sistemleri

Koridor tipi çift cidarlı cephe sistemlerinde her kat yatay elemanlarla ayrılarak koridorlar oluşturulmuş ve her katın boşluğu ayrılmıştır. Dış cephede üst ve alt olmak üzere iki menfez bulunmaktadır. Alt menfezden koridora alınan hava ısınıp üst menfezden dışarı çıkmaktadır.

Şaft Kutu Pencere Tipi Çift Cidarlı Cephe Sistemleri

Şaft kutu pencere tipi sistemler ile kutu tipi çift cidarlı sistemler çok benzerlik göstermektedir. Cepheye yerleştirilmiş pencere modüllerinden oluşmaktadır. Kutu pencere tipinden farklı olarak her katta devam eden ve kutu pencerelere bağlanan bir şaft bulundurmasıdır. Dış cam yüzeyindeki alt menfezden giren doğal hava ısınıp yükselerek şafta aktarılmaktadır. Şafttan da yükselerek bina dışına atılmaktadır.

Çok Katlı Çift Cidar Cephe Sistemleri

Çok katlı çift cidar cephelerinde hava kanalı düşey ve yatay bölücüler kullanılıp bölünmemiştir. Hava kanalı bina yüksekliği boyunca bölümlendirilmeden devam eder. Bina yüksekliği boyunca sadece dış cephede bir hava giriş menfezi ve bir hava çıkış menfezi bulunmaktadır. Çok katlı çift cidar sisteminin dış cephesinde cam kullanılmak zorunda değildir. Hareketli paneller de kullanılabilir.

Çift cidarlı cephe sistemlerinin çeşitleri öğrenildikten sonra bu cephe sistemini kullanmanın avantaj ve dezavantajları da göz önüne alınmalıdır. Avantajları arasında şunlar yer alabilir: Doğal havalandırmaya imkan sağlaması, şeffaflık oranı yüksek cepheler sunması, ısı ve ses yalıtımını desteklemesi, iç mekanın ısıl konforunu arttırması, enerji tasarrufu sağlaması, yapıyı rüzgardan ve diğer hava koşullarından koruması, gece havalandırması ile yazın gün içinde yapının depoladığı ısıl enerjinin azaltılması vb. birçok özellik sayabiliriz.Dezavantajları arasında ise şunlar yer almaktadır: Hava kanalındaki aşırı ısınma problemlerinin olması, içeri giren gün ışığı miktarını azaltması, maliyetini yüksek olması vb. unsurlar sayılabilir.

Sonuç olarak; kaynakların hızla tükendiği yeryüzünde, enerji tasarrufu konusu oldukça ciddi bir konudur. Pasif tasarımları destekleyebilecek her türlü yeni sistem araştırılmalıdır. Çift cidarlı cephe sistemlerinde olduğu gibi sistemlerin avantajları ve dezavantajları analiz edilip geliştirmek üzere adımlar atılmalıdır. Bu adımları atarken unutmamamız gereken en önemli şey şudur: Tüm bu araştırmaların, bizi çevre dostu ve sürdürülebilir tasarımlara daha çok yaklaştıracaktır.

___________________

Kaynakça:

London Watling House Görselleri:  Watling House, London | Office for rent | 11,979 sq ft | £68.50 psf (realla.co.uk)

Düsseldorf City Gate Building Görselleri: Stadttor, Düsseldorf - pinkarchitektur

Düsseldorf ARAG Tower Görselleri: ARAG-Tower - Düsseldorf | RKW Architektur +

Berlin GSW Headquarters Görsel: sauerbruch hutton - GSW Headquarters

İNAN, T., & BAŞARAN, T. (2014). Çift Cidarlı Cepheler Üzerine Bir Araştırma. Megaron, 132-142.

Lakot, E., & Beyhan, F. (2017). A Research on Construction Systems of Double Skin Facades. Gazi University Journal Of Science, 17-30.

_______________________

Burcu ÖZTÜRK

22 Mayıs 1997 yılında İstanbul’da doğdu. Ordu’da büyüdü. 2015 yılında Kocaeli Üniversitesi Biyomedikal  Mühendisliği’ni kazandı. Daha sonra aslında hayal ettiği mesleğin bu olmadığını fark ederek 2017’de Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde Mimarlık bölümüne girdi. Şu an 4. sınıfta okuyor ve hayallerinin peşinden gittiği için çok mutlu. Mimarlığın yanı sıra spor, fotoğrafçılık, müzik gibi dallarla da uğraşıyor. Gönüllü olarak çevre etkinliklerine katılıyor ve bu konuya dikkat çekmek için de araştırmalarıma devam ediyor.