• İşveren

  Orta Doğu Teknik Üniversitesi

• Ana Yüklenici

  Motto Mimarlık

• Proje Yılı

  2019

İşletme Bölümü’nün de içerisinde yer aldığı Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (B) binası 1991 yılında inşa edilmiş. Artan öğrenci sayısı, değişen öğrenme pratikleri ve gelişen teknolojiyle beraber bazı mekanlar ihtiyaca cevap verememeye başlamış, bina içerisindeki çeşitli noktalara anlık çözümler üreten eklentiler yapılmış. Bilgisayar laboratuvarı da bu mekanlardan biri. Ortada bir koridor ve iki yanda masalar şeklinde düzenlenmiş, yapıya eklenen server odası vb işlevler için derme çatma kurulmuş odacıklarla istila edilmiş olan ve yalnızca dersler esnasında kullanılan İşletme Bilgisayar Laboratuvarı bir yenileme projesi kapsamında tekrar ele alındı. Bu projeyle, eğitim işlevleri ve sosyal işlevlerin  bütünleştirilmesi, bilgisayar laboratuvarının öğrencilerin zorunlu olmadıkça kullanmadığı salt derslik mekanı olmaktan çıkıp farklı kullanımlara olanak sağlamak üzere çok işlevli bir etkileşim mekanına dönüştürülmesi hedeflendi. 

Halihazırda yalnızca derslik olarak kullanılan bilgisayar laboratuvarı 7 gün 24 saat kullanılacak ve grup toplantıları, serbest çalışma ve odak çalışma gibi ders dışı aktiviteleri de içerecek şekilde yeniden programlandı. Bu aktivitelerin birbirinden bağımsız olarak aynı anda ve birbirlerini rahatsız etmeyecek şekilde gerçekleştirilebilmeleri için laboratuvar mekanı öncelikle ders-seminer alanı ve ders dışı aktivite alanı olmak üzere iki ana bölgeye ayrılırken bu bölgelerin ara kesitine gerektiğinde bu iki bölgeyle beraber, gerektiğinde ise kendi başına çalışabilecek bir alt mekan yerleştirildi. 

Laboratuvar alanının çeşitli aktiviteleri barındıracak şekilde bölgelere ayrılmasından sonra bu aktivitelerin genişleme ve daralma senaryoları kurgulanmıştır. Bu senaryolara göre, gerektiğinde derslik alanı toplantı mekanını da içine alacak şekilde büyütmek, toplantı alanının perdelerini kapatarak bu alanı ders dışı aktivite alanından ayırmak mümkün olduğu gibi, -tam tersi şekilde- ders dışı aktivite alanını toplantı alanına doğru büyüterek ve yine perdeleri çekerek derslik alanından ayırmak mümkündür. Bu durumda, hareketli bölücü olarak tabir edebileceğimiz bu perdeler iki taraftaki farklı nitelikteki mekânın birbirinden görsel ve işitsel olarak ayrılmasını da sağlamaktadır. Üçüncü bir senaryoda ise toplantı mekânının perdeleri açılarak ve oturma düzeni değiştirilerek tüm laboratuvar büyük bir dersliğe dönüşebilmektedir.

Farklı kullanım senaryolarına cevap verebilecek olanaklar sunma söz konusu olduğunda mekânın teknik altyapısının tüm bu senaryoları mümkün kullanacak şekilde planlanması gerekir. Bu amaçla laboratuvar içerisinde ekranlar, sunum perdeleri, data ve güç istasyonları ile bunları birbirine bağlayan kablolu-kablosuz bir altyapı ağı kurulmuştur. Zemin boyunca kapalı güç ve data giriş kutuları yerleştirilmiştir.  Farklı aktiviteler için farklı nitelikte çalışma ve ortam aydınlatması yapılmasına fırsat tanınmıştır.  

Her ne kadar mekân içerisinde farklı aktiviteleri barındırabilecek bölgeler tanımlanmış olsa da bu bölgeler kapalı odalar biçiminde bölünmemiştir. Mekânda sabit bölücü olarak yalnızca 2 paralel duvar bulunmaktadır. Bu duvarlar arada kalan alt mekanı tanımlamakta, bunu yaparken mekânın dolaşımını da çeperlere atmaktadır. Dolaşımın ortadan alınarak çeperlere ötelenmesi mekânın dolaşım tarafından ezilmeden bütüncül olarak kullanılabilmesine olanak sağlarken, aynı zamanda önceki durumda laboratuvar cephesine yaslanmış olan masaların gün ışığına doğrudan maruz kalması gibi bir pratik soruna da çözüm niteliğindedir. Bu iki paralel duvar barındırdıkları elektrik altyapısı sayesinde sunum duvarı olarak da kullanılabilmektedir.

Laboratuvarın çok amaçlı kullanılabilmesi için kullanılan bir diğer unsur modüler ve hareketli mobilyalardır. Toplantı alanındaki çalışma yüzeyi hareketli derslik masalarının birleştirilmesiyle oluştuğundan gerektiği durumda birbirinden ayrılarak derslik masasına dönüştürülebilmektedir. Ders dışı aktivite alanına ait yüksek çalışma masaları da derslik masalarıyla aynı düzende yerleştirilebilmekte, derslik masası olarak kullanılabilmektedir. Diğer bir hareketli mobilya olan kürsü ise farklı konfigürasyonlarda kullanılabilmekte, kullanılmadığı zaman sunum duvarının yanındaki nişe gizlenebilmekte ve hafif malzemesi sayesinde resmi olmayan sunumlar için ders dışı aktivite alanına rahatlıkla taşınabilmektedir. Ders dışı aktivite alanında 4-6 kişilik gruplar odak çalışma kabinlerinde, 12 kişilik gruplar toplantı odasında toplanabilmekte, gerektiğinde hareketli kürsü buraya taşınarak puflarla beraber “pop-up” sunum ve tartışma alanına dönüştürülebilmektedir.

ODTÜ İşletme Bilgisayar Laboratuvarı yeniden tasarlanan teknik altyapısı, bölücü/birleştirici unsurları, sabit ve hareketli elemanların bir denge içerisinde kurgulanmasıyla kullanıcısına 7 gün 24 saat hizmet eden, sürekli etkileşimi destekleyen bir olasılıklar mekânı olarak ortaya çıkmaktadır. 

Fotoğraflar: Duygu Tüntaş