• Architectural Project

  ACARARCH

• Project Year

  2020

Yapı, Adana’nın Ceyhan ilçesindeki Güney Anadolu Tamir Atölyesi (GAT) içerisine Tekfen İnşaat’ın arşiv, müze (sergi) ve idari ofislerin yer alacağı bina için sınırlı-davetli olarak düzenlediği yarışma sonucunda uygulanmaya karar verilmiştir. Şartname programı kapsamında tüm projeleri barındıracak arşiv bölümü, eski ekipmanlarla birlikte hatıra değeri taşıyan görsel malzemelerin sergileneceği müze ve ilgili bakım birimlerine ait ofislerin bir arada bulunması istenmiştir. 

GAT içerisinde Tekfen İnşaat’ın en büyük çelik imalat atölyesi de bulunduğu için yapının taşıyıcı sistemini oluşturan çeliğin bir tasarım öğesi olarak öne çıkarılması düşünülmüş, binanın çelik imalatı da tesis içerisinde bulunan çelik atölyesinde üretilmiştir. Yarışma sonucunda seçilip uygulanmaya değer bulunan projenin, uluslararası enerji tasarruflu yeşil bina standartları gözetilerek inşa edilmesi istenmiştir. 

Tamamen kendi içine kapalı bir program olan arşivin, tamamen dışa dönük bir program olan müzenin ve yer yer kendi içine kapalı, yer yer açık bir organizma gibi davranan ofis programının tek bir yapı içerisinde nasıl bir bütün oluşturacağı konusu tasarımın ana çıkış noktasını oluşturmuştur. Arşiv ve konferans bölümleri program olarak kendi içine kapalı bir alan olarak tasarlanırken strüktürel olarak da betonarme bir yapı olarak inşa edilmiştir. Ofis alanları ise çelik strüktürünü bina içerisinde tamamen gösterecek şekilde şeffaf cam cephelerle desteklenerek tasarlanmıştır. Müze ise bu tam kapalı ile tam açık programın ara kesitinde iki farklı programın fuayesi, buluşma noktası olarak ele alınmıştır. Farklı karakterleriyle birbirinden ayrılan bu programları dışarıdan bir çelik kabuk sararak bir araya getirmektedir. Yarı geçirgen ve dinamik çelik kabuk, yapıya yer yer uzaklaşıp yaklaşarak, yer yer de alçalıp yükselerek cephe-kabuk ara kesitinde bahçeler, özel ve sosyal alanlar oluşturmaktadır. Bu kabuk aynı zamanda yapının doğrudan güneş ışığı almasını engelleyerek iklimlendirme kontrolünü sağlamaya da yardımcı olur.

GAT, oldukça işlek bir otoyol olan Adana-Osmaniye otoyolunun hemen kenarındadır. FNN Sürdürülebilirlik Merkezi ise tesisin hemen girişinde, otoyola komşudur. Bir tarafından işlek otoyolla, diğer tarafından bakım tesisinin işlek atölyeleriyle çevrelenen yapının tamamı beyaz bir kabukla, tesis içerisindeki diğer hangar yapıları gibi kendi içine kapalı olarak tasarlanmış ve özellikle otoyoldan geçen araçlara sadece göz kırparak kendi varlığını hissettirip davet edecek kadar ilişki kurması istenmiştir.

İç Bahçeler, Doğal Havalandırma & Yeşil Çatı

Ofis bölümünün iç mekânında zengin ve konforlu bir çalışma ortamı yaratabilmek için bina ortasına iç bahçe, bina çeperine yan bahçe ve birinci katta çatı teras bahçesi tasarlanıp ofislerin yeşil alanlarla ilişkili olması sağlanmıştır. Yan bahçe ofis cephesiyle kabuk arasında konumlandırılıp doğal havalandırma sağlanmıştır. Benzer yöntemle iç bahçenin üzeri hava akışına izin verecek şekilde açık bırakılmış, güneş kontrolü de ahşap lamellerle sağlanmıştır. Her iki bahçeye de havuzlar eklenerek ofis çalışanları için dinlenme ve nefes alma alanları oluşturulmuştur. Sergi bölümünün ve konferans salonunun üzerinde bulunan çatı teras bahçesi ise hem üst kattaki ofislerin dinlenme alanı olarak hem de gerektiğinde kutlama ve davetler için çok amaçlı bir açık alan olarak tasarlanmıştır. Sergi bölümüyle ofis bölümleri birbirine entegre edilmiş; ofislerde ses izolasyonunun gerektiği yüzeylerde kütüphaneler tasarlanmış geri kalan tüm duvarlarda şeffaflık ön planda tutulmuştur. Mekanların birbiri içerisinde akıp gitmesi ve yapı içerisindeki hareketin sürekliliğinin izlenilebilmesi sağlanmıştır.

Çeliğin Tekrar Kullanımı ve İmalatı

Yapının sürdürülebilir kimliği daha tasarım aşamasında oluşmuştur. Yapıdaki çelik sistemin %70’i GAT içerisinde bulunan Tekfen İnşaat’ın çelik imalat atölyesinde hurdaya ayrılmış çelik profillerden kullanılmıştır. Bunun için hem Tekfen İnşaat hem de statik proje müellifi ile hassas bir çalışma sürdürülmüş, kalan çelik ihtiyacının imalatı da yine tesis içerisinde bulunan atölyede üretilerek karşılanmıştır.

Geri Dönüşüm, Enerji Tüketimi & Üretimi

FNN Sürdürülebilirlik Merkezi; atık sularının geri dönüştürülmesi, peyzaj kullanımları, endemik bitkileri, cephe gün ışığı değerleri, aydınlatma tasarımı ve fotovoltaik panellerin de desteğiyle binada kullanılan enerjinin %45’ini kendisi üretebilmektedir. Bu doğrultuda yapının enerji korunumu ve sürdürülebilirlik değerleri LEED Platinum Sertifikası ile belgelenmiştir.

Fotoğraflar: Egemen Karakaya, İbrahim Özbunar