• Architectural Project

  Deren Uysal Architecture

Kentsel Durum

Proje alanı, kent merkezinin güney kısmında kent makroformunun içinde ve Kubilay Caddesi üzerindedir. İzmir-Aydın aksının doğusunda ve çok yakınındadır. Konut ve kısmen ticaret kullanımlarına komşu olan arsanın güneyinde küçük sanayi yapılaşmaları yer almaktadır.

Selçuk Kenti'nde yapı stoğunun içinde kendine yer edinmiş çeşitli büyüklükte ve nitelikte yeşil alanlar ve parklar bulunmaktadır. Bu yeşil alan/park silsilesinin bir bölümü kent merkezinden proje alanına doğru uzanmaktadır.

Bu alanların kimi park, semt oyun alanı, tören alanı, çocuk parkı gibi işlevlendirilmiş durumda kimi ise okul, idari yapı gibi çeşitli yapı gruplarının arasında bahçe niteliğindedir. Bu gibi açık alanlar kentsel doku içerisinde bütünlük yaratabilmek için önemli potansiyeller barındırırlar.

Kentte yapılacak olan Kültür ve Gençlik Merkezi'nin de bu yeşil alan/park silsilesi ile ilişkilenmesi ve kentsel bir bütünlük arz etmesi, bu tasarımın en önemli üst ölçek kararıdır.

Kamusallık

Kent için önemli bir odak olması hedeflenen ve bu potansiyele sahip olan proje, yalnızca bünyesindeki programlar özelinde değil, kentsel/kamusal hayatın bir parçası olarak da işlev sağlayabilmelidir. Bu da projenin ciddi bir kamusal alan sunması ve kentteki diğer kamusal boşluklarla bütünleşebilen bir yapı olarak ele alınması fikrini doğurur. Bu bağlamda, yukarıda sözü edilen kentsel bütünlük fikri ve kamusallık fikrinin ortak paydası, boşluktur. Peki ama nasıl bir boşluk?

Alan Okuması

Proje alanının Kubilay Caddesi ile sınırlanan batı hattı, arsanın kent ile en doğrudan ilişki kurabileceği yüzey olarak okunmuştur. Doğu yüzeyinde ise yukarıda bahsedilen yeşil alan/park silsilesinin bir parçası olan "tören alanı" bulunmaktadır. Bu veriler doğrultusunda, yaratılmak istenen boşluk, Kubilay Caddesi ile 5014 Sokak arasında bir bağlantı niteliği de taşıdığı takdirde, kentin diğer kamusal boşluklarıyla bağlantı kurulması da mümkün olacaktır. Bu anlamda yaratılacak olan boşluk, projenin ana fikrini oluşturmuştur.

Kent merkezinden alana yaklaşımda, ilk önce karşılaşılan Eşref Arna Caddesi yüzeyi, kamusallığı besleyecek fonksiyonlarla donatılmalı; İstiklal Caddesi yüzeyi ise blok konut dokusuyla da komşu olması nedeniyle daha geri planda tutulabilmelidir. Fonksiyon dağılımı bu okumalara göre belirlenmiştir.

Mekânsal Öneri

1. Boşluk

a. Orta Avlu

Kubilay Caddesi ile 5014 Sokak arasında kurulan bağlantı, açık ve yarı açık alanlardan oluşan bir sokak/avludur. Projenin hayatı buradadır. Bu orta avlu, açık hava sineması başta olmak üzere çeşitli kentsel etkinliklere ev sahipliği edebilen ve yapı programındaki tüm mekanların ilişkisini kuran ana mekandır. Bu alan, kendisini pasaj olarak kullanıp sadece gelip geçen bir kentli ile yapının kullanıcısına karşılaşma ve etkileşim içinde bulunabilme imkanı ve mekanı sunar. Bu etkileşim yapının kullanımını ve cazibe merkezi olabilme değerini artıran bir nitelik olarak düşünülmüştür.

Bu boşluk aynı zamanda, proje alanındaki mevcut ağaçları da kapsayarak bünyesine katar. Mevcut ağaçlar da orta avlunun önemli bir unsuru haline gelir. Yapıya ana yaklaşım, ağaçların tanımladığı giriş avlusu vasıtasıyla olur. Ağaçlar kullanıcıya orta avluya kadar eşlik eder.

b. Geçirgen Zemin

Orta avlunun yanı sıra, zemin tamamen geçirgen olabilecek şekilde kurgulanmıştır. Zeminde konumalanan fuaye ve yeme içme birimlerinin, cepheleri açılır-kapanır şeffaf yüzeyler şeklinde tasarlanmıştır. Bu yüzeyler tamamen açıldığında, orta avluya ve kent mekanına katılırlar. Böylelikle zemin sirkülasyonundaki fiziksel sınırlar erir, açık-kapalı alanlar birbirine karışır, kentliler yapıya davet edilir.

2. İklim

Yazın sıcak, kışın bol yağışlı ve yıllık sıcaklık ortalaması yaklaşık 18°C olan İzmir'de hayat çoğu zaman ara mekanlarda geçmektedir. Ne korunaksız tamamen açık bir alan, ne de korunaklı tamamen kapalı bir alan, bu iklimin en çok arzuladığı mekanı tariflemez.

Bu iklimde hayat, kapalı ile açığın, sıcak ile soğuğun arasındaki sınırların eridiği bir mekan arzu eder. Bu doğrultuda mekanların birbirine geçtiği ve karıştığı, açık, yarı-açık ve kapalı mekanların bir bütünlük ifade ettiği bir mekan kurgusu benimsenmiştir.

Sirkülasyon öncelikle yukarıda sözü edilen orta avlu üzerinden sağlanır. Kısmen açık, kısmen yarı-açık olan avlu, sadece yapı programına değil, gelip geçen kentliye de iklimsel bir mekan sunar.